Notities bij: Clementius Paene

SAB, weesregister St.-Jan nr. 15 f. 248, aktedatum 10.3.1616
Clement Pane junior en Pieter Pane, voogden van Jacques, Maerten, Mayken en Gillinken fii Clement Paene senior x Pierincken fa Maerten Wildemeersch, zijn tweede vrouw
De wezen erfden 4/7 van de helft van de eigendommen. De andere delen behoren toe aan:
-1/7 aan hun meerderjarige broer van volle bed en voogd: Clement Pane junior
-2/7 aan hun zussen van halve bedde, uit het eerste huwelijk van hun vader met Janneken Verwere: (1) Margriete Paene x Vincent Van Hove, (2) Pierinken Paene x Marten Inghelbrecht
Eigendommen:
-herberg, eertijds ook brouwerij 'Het Schaeck' te Loppem
-hofstede 14 g. te Oostkamp onder de heerlijkheid Vustkens Ambacht, west van de kerk
-saldo: 320 p. gr
Moeder overleden 1619, alleen Gillinken, woont bij broer Maerten, is nog wees
-zelfde onroerende eigendommen als boven
-saldo: 77 p. gr.

Alban Vervenne, Oude hoeven, herbergen en molens te Loppem, p. 133.
Het Schaak
In de zomer van 1974 werd te Loppem op het dorp, oost van de gewezen herberg De Zwaan, een oud huis afgebroken om de aansluiting van de Rijselstraat met de vernieuwde provinciale baan mogelijk te maken. Dit "huysken ghenaempt Het Scaeck met de boomen ende lande daer mede gaende, staende in Lopphem ter plaetse" had een lang en bewogen bestaan achter de rug. ... In het begin van de 17de eeuw was Het Schaak eigendom van twee zonen van Clement Paen of Pane, nl. Jacobus en Maerten Pane, poorters van Brugge. Aangezien Jacob en zijn vrouw Pieryne Tandt boerden op het Evershof, is het mogelijk dat Maarten Pane in Het Schaak woonde. Wellicht om uit onverdeeldheid te geraken, hebben zij in 1624 het huis met een gemet land verkocht aan jonker Jan du Breucq van het kasteel Breda.

De vraag stelt zich of Clement Paene ooit in deze herberg woonde. Volgens de buitenpoortersboeken van Brugge, bewerkt door A. Schouteet, werd op 2 januari 1596 Clement Paen uit Oostkamp poorter van Brugge. Dit boek vermeldt ook volgende buitenpoorters:
-Paen Lambrecht fs Clement uit Loppem vanaf 24.4.1551. (vader van deze Clement, zie verder????)
-Paen Maerten fs Clement uit Sint-Michiels vanaf 26.10.1628

Alban Vervenne, Oude hoeven, herbergen en molens te Loppem, p.126
De Zwarten Hoop
De eerst gekende bewoner en eigenaar is Lambrecht Paen of Pane. Hij wordt vernoemd in een koopakte uit 1581 van de naburige hofstede De Rode Poort, die paalde aan "Lambrecht Pane hofstede ende lant ghenaempt den swarten hoop". Meteen weten we dat de herberg ook een hofstedeke was. Wellicht is het dezelfde Lambrcht Paen, zoon van Clement, die in 1551 buitenpoorter van Brugge werd. Ook een archiefstuk van de Magdalena-leprozerij spreekt over deze "buuten woonende poorter der stede van Brugghe, residerende binnen Lopphem" in 1560. Hij was toen 45 jaar. Het kan echter moeilijk dezelfde Lambrecht Paen zijn die in de jaren 1532-44 koster was te Loppem.

Alban Vervanne, De parochie Loppem, p. 31 (dit boek werd eerder geschreven dan bovenstaande)
We kennen ook de koster uit de dagen van pastoor Calfeers: Lambrecht Paen. Reeds als jonge knaap was hij omstreeks 1532 koster geworden en bleef meer dan 30 jaar in dienst. In 1551werd hij "butten woonende poorter der stede van Brugghe, residerende binnen Lopphem". De kosterie bezat in die tijd vier gemeten land, waarvan de koster het vruchtgebruik had. Op dit land stond toen "een oudt vervallen huus ..."Lambrecht Paen was bereid dit huis te herstellen en er zelf te gaan wonen. Maar dat zou meer dan 30 ponden kosten. Daarom vroeg hij in 1576 aan de kanunniken van het kapitel de toelating om een lening aan te gaan.